۱۲۲۳۰.عنه عليه السلام ( ـ مِن كتابِهِ إلى قُثَمَ بنِ العَبّاسِ و هُوَ عام ) : و إيّاكَ و ما يُعتَذَرُ مِنهُ. و لا تَكُن عِندَ النَّعماءِ بَطِرا. و لا عِندَ البَأساءِ فَشِلاً. و السّلامُ.^۱

۱۲۲۳۱.الإمامُ الحسينُ عليه السلام :إيّاكَ و ما تَعتَذِرُ مِنهُ ؛ فإنَّ المُؤمِنَ لا يُسيءُ و لا يَعتَذِرُ. و المُنافِقَ كُلَّ يَومٍ يُسيءُ و يَعتَذِرُ.^۲

۱۲۲۳۲.الإمامُ زينَ العابدينُ عليه السلام :إيّاكَ و ما يُعتَذَرُ مِنهُ.^۳

۱۲۲۳۳.مشكاة الأنوار عن مُفَضّلِ بنِ عُمرَ:قالَ أبو عَبدِ اللّه ِ عليه السلام : لا يَنبَغي لِلمُؤمِنِ أن يُذِلَّ نَفسَهُ. قُلتُ : بِما يُذِلُّ نَفسَهُ ؟ قالَ : يَدخُلُ فيما يَعتَذِرُ مِنهُ.^۴

۲۵۳۱

الحَثُّ عَلى قَبولِ عُذرِ مَنِ اعتَذَرَ

۱۲۲۳۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اِحمِلْ نَفسَكَ مِن أخيكَ عِندَ صَرمِهِ عَلَى الصِّلَةِ. و عِندَ صُدودِهِ عَلَى اللُّطفِ و المُقارَبَةِ... و عِندَ جُرمِهِ عَلَى العُذرِ ؛ حتّى كَأنَّكَ لَهُ عَبدٌ. و كأنَّهُ ذو نِعمَةٍ عَلَيكَ.^۵

۱۲۲۳۰.امام على عليه السلام ( ـ در نامه اى به قثم بن عباس، كارگزار خود در مكّه ) نوشت : زنهار از انجام كارى كه باعث عذرخواهى تو شود، و هنگام برخوردارى از نعمتها سرمست مشو و در گاه سختى و تنگدستى، سستى به خود راه مده. و السلام.

۱۲۲۳۱.امام حسين عليه السلام :زنهار از كارى كه از آن پوزش بخواهى؛ زيرا مؤمن نه بدى مى كند و نه پوزش مى خواهد و منافق هر روز بدى مى كند و پوزش مى طلبد.

۱۲۲۳۲.امام زين العابدين عليه السلام :از آنچه كه باعث عذرخواهى مى شود، بپرهيز.

۱۲۲۳۳.مشكاة الأنوار ( ـ به نقل از مفضل بن عمر ـ ) : امام صادق عليه السلام فرمود : شايسته نيست كه مؤمن. خود را خوار گرداند. عرض كردم: چگونه خود را خوار مى كند؟ فرمود: كارى كند كه از آن عذرخواهى نمايد.

۲۵۳۱

تشويق به پذيرفتن عذرِ عذر خواه

۱۲۲۳۴.امام على عليه السلام :اگر برادرت از تو گسست، تو خود را به او پيوند ده، و اگر از تو دورى كرد با او مهربان باش و به او نزديك شو... و اگر گناهى كرد، عذرش را بپذير؛ چندان كه گويى تو غلام او هستى و او مولاى توست.

1.نهج البلاغة : الكتاب ۳۳.

2.تحف العقول : ۲۴۸.

3.الأمالي للمفيد : ۱۸۴/۶.

4.مشكاة الأنوار : ۱۰۳/۲۳۵.

5.نهج البلاغة : الكتاب ۳۱.